Kur'an'da Mu'arrap ( Yabancı ) Kelimeler Sözlüğü

Arap dilinde yabancı kelimeler meselesi İslam ilim geleneğinde Kur’an dili ekseninde tartışılan konulardan birisidir. İmam Şâfiî’nin (ö. 204/820) başını çektiği bir kısım âlimler dönemsel birtakım şartların etkisiyle Kur’an’da Arapça dışında hiçbir yabancı kelime bulunmadığı görüşünde ısrar etseler de âlimlerin geneli bu görüşün aksini söylemişlerdir. Bu açıdan Kur’an’da geçen bazı kelimelerin aslen Arapça olmadığına dair görüşler ve rivayetler nakledilmiştir. Kur’an’da yabancı kelimeler meselesi oryantalist literatürde de önemli bir yer edinmiştir. Özellikle Arthur Jeffery'nin (ö. 1959) The Foreign Vocabulary of the Our'ān eserinde Kur’an’da geçen 325 kadar kelimenin yabancı kökenli olduğu incelenmiştir. Dolayısıyla gerek İslam ilim geleneğinde gerekse de Batı literatüründe Kur’an’da yabancı kelimeler meselesi önemli bir araştırma konusudur. Bu çerçevede İslam geleneğinde Arapçada yabancı kelimelerin tespitine yönelik farklı çalışmalar yapılsa da Celâlüddîn es-Süyûtî’nin el- Mühezzeb fî mâ Vaka‘a fi’l-Kur’ân mine’l-Mu‘arrab isimli eseri müstakil olarak Kur’an’da yabancı kelimeleri konu edinen ilk çalışmadır. Alanında ilk olması hasebiyle oldukça önemli bir eser olan Süyûtî’nin bu çalışması akademik düzeyde pek çok araştırmaya konu olmuştur. Ayrıca başta Arthur Jeffery olmak üzere Kur’an’da yabancı kelimeler meselesini inceleyen oryantalistler, Süyûtî’nin bu eserine çokça atıf yapmışlardır. Bu bakımdan birçok tahkiki yapılan ve sadece dini alanda değil farklı alanlarda da konuyla ilgili temel referans kaynağı durumunda olan Süyûtî’nin el-Mühezzeb isimli eseri, meselenin tarihsel ve fikirsel çerçevesiyle ilgili bir Giriş eklenerek Türkçeye tercüme edilmiştir.